"Dubocz Wiluś" dostoł WYRÓŻNIENIE we VIII edycyji kōnkursu "Napiszmy to po naszymu" we Bibliotyce w Mikołowie, 6 listopada 2021.
Gryjta skōńczyła praje
ôglōndać we telewizorze 854 tajla ”Izaury” po ślōnsku, a
wlazła do kuchnie, coby postawić woda na bōnkawa.
„Dyć tyn stary guptaś zaś
niy dojod ani tego ôbiadu, a polecioł do tej swojij werksztele, ku
tym swojim bebokōm. Musioł zaś zejrzeć we talyrzu jakigo straszka
- pomyślała baba, a ściepała ze talyrza kurōm do miski dwa zimne
kartofle a kōnsek ugryziōnego karminadla. „Padałach se, że
pośla go na kole do piekorza po kōnsek jakij zisty ku tej bōnkawie,
dyć byda musiała seblyc ta zopaska a zalecieć sama”
Wiluś stanōł yno na na
chwilka ôd ôbiadu a siedzioł już ze dwie godziny we swojij
pywnicy. Niyroz mu siy tak zdarziło, że przesiedzioł tam pōł
noce, aż już baba musiała rōmplować po rułach ze cyntralnego,
że mo iś spać. Niyroz zdarziło mu sie tyż wygasić we piecu,
skuli tych swojich drzewiannych kamratōw. Baba miała dycko ô to
nerwa na Wilusia, dyć już sie z tym pogodziyła, co musi sie
dzielić chłopym z tyki drzewostworkami.
* * *
Chłop robiōł cołki życi we
amcie przi roztomańtych papiōrach, tōż piyrwej po szychcie w dōma
woloł sie podziwać z babōm na telewizōr, abo legnyć na szeslōngu
a poczytać gazeta, a niy siedzieć we werkszteli. Na szpacyr tyż
roz za czas sie z babōm poradziōł przynś, abo do sklepu zajechać.
Byrna wykryncić poradziōł, abo sprawić ugorano lica ze zielozka,
dyć żodyn majsterklepka z niego niy bōł.
Roz na podzim ugodoł sie Wiluś
ze fōrmōnym, co prziwiezie mu z lasa fōra drzewa do hajcowanio.
Prziszoł chłop z roboty, a na placu leżała już kupka drzewa,
roztomańte kuloki, metroki: brzimy, brzōzki, sośniczki, a co tam
jeszcze. Wiluś niy dowoł ani na to pozōr, możno yno tela, kery
kōnsek mo wiyncyj synkōw,
a bydzie z nim wiyncyj roboty, coby go rozłupać na myńsze.
Dyć na razie trza było poschraniać yno te kuloki do pywnice.
Zarozki po ôbiedzie chłop se ôblyk stare galoty, wziōn rynkawice
grubski na rynce, coby mu jako drzizga do pazury niy wlazła, ale tyż
niy chcioł być cołki ôd miozgi, bo jako to pudzie jutro do
roboty. Baba nawarziła bōnkawy, ukroła kōnsek kołocza na
talyrziki a prziszła chłopu pōmogać. Pora ciyńszyć kōnskōw
zaniōsła do pywnice, wiyncyj stoła a bojała, dyć Wilusia to niy
szterowało, bo mu sie chocioż niy mierzło.
Pora godzin zegrali przi tymu
drzewie, tōż z rōmbaniym na dzisiej Wiluś do se pokōj. Gryjta
tyż chciała już iś sie podziwać na telewizōr, tōż kozała
chłopu dać tymu pokōj, bo zaś jutro kiszki niy pogryzie.
Na drugi dziyń szoł Wiluś
rōmbać drzewo do pywnice. Babie kozoł ôstać w dōma, bo mu tam
przi rōmbaniu niy ma potrzebno. Jeszcze jakim patykym bez łep
dostanie. Naszykowoł se chłop porzōndny gnotek, siykyra, zieleźny
klin, wielki młotek, barbora, do rozłupianio kulokōw. Niykere
pukały piyknie, inksze szprajcowały sie, niy chciały sie dać
rozerwać, te synkate. Niyroz zdało sie, co pyrlik chłop połōmie,
a kulok bōł cały. Klin skrōł sie cołki do drzewa, a nic to niy
dało. Trza było brać brecha, inksze siykyry, a prōbować do
skutku.
Ôroz hruby kulok puk na pōł,
klin polecioł kajś po delōwce do kōnta z takim jakimś dziwocznyn
klangym, a dwie poły metroka leżały kole gnotka. Wiluś wejrzoł
na jedyn kōnsek, a pozdało mu sie, co z tego ôtwartego na pōł
pojstrzodka strōma keryś sie na niego dziwo. Chłop aże siod na
ryczka, a po krziżu przeleciały mu zimne dyrgotki. Trwało to
chwila, Wiluś podziwoł sie drugi roz na tym kōnsek drzewa, a tam
tyż dziwoł sie na niego jakiś niyôpedzany stworek, ani to niy bōł
straszek, ani bebok, coś, czego Wiluś niy poradziōł mianować.
Dyć ta gymba uśmiychła sie do Wilusia, tōż ôn tyż ôstrożnie
skrziwiōł trocha wargami, a kiwnōł głowōm. Potym siedzioł tak
chłop dłōgszo chwila, żodyn niy wiedzioł wiela, możno piynć
minut, a możno sztwierć godziny, a zdało mu sie co śpi, dyć jak
yno zaś ôtworzōł ôczy a podziwoł sie na tyn kōnsek drzewa, co
piyrwej było pniym ze jakigoś brzima, a możno sośniczki, Wiluś
niy poradziōł tego poznać, a terazki leżało rozłupane na pōł
na delōwce w Wilusiowej pywnicy, to ta gymba sztyjc tam była. Chłop
wziōn ôstrożnie jedyn kōnsek, tyn normalny, postawiōł go na
kupka, a tyn ze cudocznōm perzōnōm, położōł na gnotku, a
zaczōn go ôglōndać z kożdej strōny. Wzniōn taszlampa, zaczōn
niōm świycić z kożdej strōny, a zdało mu sie roz, co widzi
jakigoś elefanta ze srogōm trōmbōm, a z inkszej strōny choćby
smoka ze siedmiōma łepami.
Zgasiōł tyż na chwila światło, ale wtedy zdało mu sie, co
słyszy jakiś głosy, choćby tyn kōnsek drzewa dō niego godoł,
witoł sie z nim, tōż wartko rozżegnōł światło nazod. Myśloł
chwila, co mo z tym zrobić, tōż wziōn tyn kulok pod parza a
poszoł go pokozać Gryjcie. Dyć baba niy widziała niczego w kōnsku
drzewa, zaczła ryczeć, co marasi ji we izbach, a treci roznosi.
Kozała mu dać pokōj robocie, a iś sie myć a spać, kej sie mu
już chłopki stawiajōm.