V. Mało zbōjniczka.

     Złoto bryczka wjechała do ciymnego lasa, a miyndzy strōmami świyciła sie, choćby słōńce. Zejrzały jōm zbójniki a wyskoczyli ze krzokōw.

     - Złoto! Złoto – wrzeszczeli, a skoczyli na bryczka, złapali za opraty i zatrzimali kōnie, pozabijali fōrmōna i słōżóncego, a wystraszōno Gerda wyciōńgli na drōga.

     - O, jako bioło, tłōsto, juścić futrowano orzeszkami – zawołała staro łoklano zbōjniczka, z rozczochranymi szkutami, strasznymi ślypiami, a żōłtym, pomarszczōnym pyskym. - Musi być smaczno, jak młody baranek, to dziepiyro bydzie uczta.

     Wyciōngła wartko zza pasa wielki blyszczōncy nōż i dźwigła rynka, bo chciała zabić biydno Gerda – dyć w tej samej chwili wrzaskła przeraźliwie z bōlu, bo mało zbōjniczka, jeja cera, co jōm niōsła na plecach, na barana, ugryzła jōm w ucho, aże do samej krwie i zaczła boksować a kopać jóm po plecach i wrzeszczeć w niebogłosy.

     - Niy dōm jōm zabić! Niy zabijej jōm! - wrzeszczała mało, dziko, rozczochrano dziołszka. - Jo chca, żeby ōna sie zy mnōm bawiła. Jo chca jeja futrzanno mufka, klajd i chca, żeby zy mnóm spała.

     Staro zbōjniczka dowała cerze zwōlo na wszystko, tōż schowała nazod nōż, wytrzyła krew z ucha do rynkowa i posadziła obie dziołszki do bryczki. Potym jedyn zbōjnik skoczōł na fōra, szkubnōł za opraty i pognali, jak wiater po kamiyniach, kałużach, miyndzy strōmami, zahoczali o asty, ale niy zważali na nic.

     Młodo zbōjniczka śmioła sie głośno, a tōmpała z radości, Była ōna w wieku Gerdy, ale wiynkszo, grubszo, miała wielko czerwōno gymba, czorne włosy, a czorne blyszczōnce oczy. Jak sie już naradowała jazdōm we bryczce, chyciła Gerdy bez poły i pedziała wesoło:

     - Niy bōj sie, niy dōm cie zabić, chyba, że sie na cia pogorsza. Ōni muszōm mie wszyscy słōchać. Tyś je na pewno princesa?

     - Niy – padała Gerda i z płaczkami w oczach opowiedziała ji swoja historyjo: jak fest przoła Kayowi i jak go chce znojś, a niy wiy wcale, kaj go mo szukać.

     Mało zbōniczka słōchała z zaciekawiyniym, a oczy sie ji szkliły, jak dwa ogniki. W tej chwili bryczka stanyła, bo wjechali na plac przed zbōjnicki zōmek.

     Była to wielko chałupa, staro, zmazano, odropano, a miała w ścianach pełno dziurōw, a szparōw, kaj siedziały roztomańte kruki, a wrōny. Wielki psy, buldogi, jak straszydła, z otwartymi pyskami, chćby miały zaroz rozszarpać a zeżrać wszystkich, lotały, a skokały po placu, ale żodyn niy szczekoł, bo tego miały zabrōniōne.

     W zōmku, w wielkij zakurzōnej izbie, z czornymi ścianami, a delōwkōm z kamiynia, goroł wielki ogyń, a kurz roznosiōł sie po całej izbie, pod gipsdekóm, po czornych ścianach, a bez dziury w ścianach uciekoł na dwór. Na fojerze, w wielki garcu, warziła sie zupa, a zajónce i króliki piykły sie na rusztach.

     - Dzisiej bydziesz spała zy mnōm, a z mojimi zwierzōntkami – padała zbōjniczka, jak już se obie z Gerdóm pojadły, popiły, a poszły do swojigo kōntka, kaj leżoł struzak ze słōmy, przikryty dekōm. Nad nimi w roztomańtych dziurach, a szparach siedziało pełno gołymbi, co udowały, że śpiōm, ale ruszały sie trocha i kożdy jednym okym podziwoł sie na dziołszki.

     - To sóm moji leśne gołymbie – padała zbōjniczka. - Wszystko, co sam widzisz, to je moji. I wziyna na rynka jednego gołymbia, potrzynsła nim, dmuchła na niego, aż zaczōn trzepać skrzidłami.

     - A to je mōj kochany rynifer. - padała i pokozała wielkigo rynifera prziwiōnzanego powrōzkym, za mesingowy blyszczōncy ring, co go mioł na karku. - Kożdy wieczór udowōm, że chca go zabić mojim nożym, a ōn sie tego fest boji.

     Wyciōngła zaroz wielki, świycōncy nōż. Nabrusiła go o ściana i przejechała ryniferowi po karku. Zwierza stoło spokojnie ze spuszczōnōm łepōm.

     - Czy ty śpisz z tym nożym? - spytała sie ze strchym Gerda.

     - Dycko śpia z nożym w rynce. -padała zbōjniczka. Przeca żodyn niy wiy tego, co sie może stać w nocy. A teraz mi opowiydz jeszcze roz o małym Kayu, o tym jak go szukosz po całym swiecie.

     I Gerda zaczła zaś opowiadać. Leśne gołymbie słōchały ciekawe, a zbōjniczka położyła ji głōwka na klinie i, z nożym w gości, usła tak mocno, że chrapała, aż sie wszystko trzynsło. Gerda niy mōgła usnyć – niy wiedziała przeca, czy jōm niy zabijōm, a jeszcze przi fojerze w drugim kōncie izby zbōjniki wrzeszczały, śpiywały, piły, przelkinały, a staro zbōjniczka dźwigła se kecka i tańcowała, wrzeszczała straszne słowa, a skokała koziołki.

     Bół to okropny obrozek, tōż Gerda dziwała sie na to ze strachym.

     - Grr! Grr. - zawołały oroz gołymbie. - widziały my twojigo Kaya. Bioło kura ciōngła jego sōnki, a ōn z krōlowōm śniega siedzioł na wielkich sōnkach i gnali, jak wiater bez las, na pōłnoc, jak my spały w gniozdach. Krōlowo śniega dmuchła na nas mrozym i wszystki gołymbie pomarzły, yno my dwa przeżyły. - Grr! Grr!

     - Co wy godocie? - spytała sie Gerda. - Jako krōlowo śniega? Czy naprowda wiycie coś o Kayu?

     - Jechała bez las do krainy lodōw, kaj je wieczny śniyg i zima i wieczny mrōz. Tam mo swoji krōlestwo. Spytej sie rynifera.

     - Ja, ja! - przitaknōł im rynifer i pokiwoł głowōm. - Śniyg i lōd, biołe pola, wielki biołe pola, lód bez kōńca, wszystko sie blyszczy, piykny, cudowny kraj. Tam na samej pōłnocy, na biegōnie je stolica krōlowej śniega, tam stoji jeji lodowy pałac, co sie blyszczy, choćby diamynty, a świyci, choćby kryształ.

     - Och Kayu, Kayu! - zawołała Gerda, aż obudziła zbōjniczka, a ōna pogroziła ji piynściōm ze złości.

     - Bydziesz ty cicho! - marudziła ze złościōm. - chcesz, żebych cie zabiła nożym?

     Dopiyro rano opowiedziała Gerda wszystko, co słyszała w nocy, a zbōjniczka słōchała pozornie i kiwała głowōm.

     - Możno, możno! - padała. - Czy to je prowda ryniferze? Czy ty znosz kraj wiecznych lodōw?

     - Dyć, kery go może znać lepszy, niż jo? - padoł rynifer, a oczy szkliły mu sie, jak dwa ogniki. - Tam żech sie przeca urodziōł, wychowoł i tam żech lotoł po tych wielkich polach ze śniegym.

     - Słōchej mie – padała zbōjniczka Gerdzie – wszyscy nasi ludzie poszli na polowani, mama została w dōma, ale ōna se wypije zaroz przi śniodaniu i bydzie spać. Potym byda mōgła coś dlo cia zrobić.

     Tak tyż sie stało. Przi śniodaniu staro zbōjniczka wypiła se z wielkij flaszki i zaroz usnyła – tóż zbōjniczka podeszła z nożym do rynifera i padała:

     - Jo cie dycko strasza, przikłodōm ci nōż do karku, ale dzisiej zrobia coś inkszego. Przetna twōj powrōz i puszcza cie wolno, żebyś polecioł do kraju wiecznych lodōw, ale musisz zaniyś ta dziołszka do pałacu krōlowej śniega, kaj znojdzie swojigo Kaya. Wiysz dobrze, o czym godōm, bo wczora we wieczōr opowiadała ōna o tym, a ty dycko podsłōchosz. 

     Rynifer podskoczōł z uciechy i zaroz bōł gotowy do drōgi. Tōż zbōjniczka zaczła oblykać Gerdy.

     - Sam mosz swoji strzewiczki – padała – ni możesz jechać po bosoku, bo zamarzniesz. Ōne sōm fest ciepłe, wyścielōne futrym. Mufki ci niy oddōm, bo je tako piykno i fest mi sie podobo, ale dōm ci wielki rynkawiczki od mamy, co se w nich skryjesz rynce, aż do łokci. Oblycz se ich.

     Gerda chciała dziynkować zbōjniczce, ale rozpłakała sie ze szczynścio.

     - Yno mi sam niy becz, bo tego niy ciyrpia! - zawołała dziko dziołszka – Sam mosz zamias siodła wygodny zegłōwek, - a żebyś niy była głodno, dōm ci na drōga szynki i dwa pecynki chleba. Wszystko to je prziwiōnzane do rynifera. I ciebie tyż prziwiōnża fest mocno, żebyś niy sleciała z niego. Yno mi sam zaroz sie uśmiychnij, bo niy ciyrpia beksōw.

     Posadziła Gerdy na zegłōwku i prziwiónzała jōm mocno do rynifera, potym otworziła dźwiyrze, zawołała na buldogi, a jak wlazły do izby, bo myślały, ze dostanōm jeś, to ōna przerzła powróz ryniferowi i zawołała głośno:

     - Nō, to teraz ruszej w drōga! Gnej wiela siły. A pamiyntej se, co sie Gerdzie nic niy stanie.

     Gerda na pożegnani wyciōngła ku nij małe rōnczki w wielkich rynkawiczkach, a rynifer ruszōł wartko i gnoł jak szalōny, bez lasy, pola, płoty, przikopy, barzoły, krzoki, a łōnki, sztyjc dalij, a dalij...

     Wilki wyły, kruki a wróny skrzeczały, na niebie blyszczały sie gwiazdy, miesiōnczek, słōńce, a daleko na pōłnocy pokozało sie czerwōne światło i tak dziwnie sie blyszczało.

     - Widzisz zorza pōłnocno, co gore tam w mojim kraju, w kraju wiecznego lodu - wołoł uradowany rynifer, a gnoł jeszcze warcij, dziyń, a noc, bez odpoczynku.