Utwór oparty na książce pochodzącej z serwisu Wolne Lektury

https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/o-czterech-muzykantach-z-bremy/

Tytuł oryginalny: Die Bremer Stadtmusikanten

Autor: Jacob i Wilhelm Grimm

Tytuł polski: O czterech muzykantach z Bremy

Tłumaczenie polskie: Marceli Tarnowski

Tłōmaczyni z j.polskigo na j. ślōnski: Stanisław Neblik

Muzykanty ze Brymy

Jedyn chłop we wsi mioł ôsła, co bez dłōgi lata dźwigoł miechy do młyna, na kōniec jednakowōż siyłōw mu ubyło, a niy poradziōł już robić. Pan jego zaczōn rozważować nad tym, jako by sie go pozbyć, dyć ôsioł pokapowoł sie, skōnd wieje wiater, a uciyk ku mieście Bryma. Tam, myśloł, bydzie mōg ôstać muzykantym.

Jak już uszoł doś kōnsek drōgi, zejrzoł psa ôd myśliwcōw, co leżoł na drōdze a ciynżko dychoł.

- Cōż tak dychosz, chytoczu¹ - spytoł sie ôsioł.

- Ach, - padoł pies – stary żech je a niy nadowōm sie już do gōnōw, beztōż pan mōj chcioł mie zastrzelić, ale żech uciyk; jakoż teraz zarobia na chlyb?

- Wiysz co? - padoł ôsioł. – Ida praje do Brymy, coby ôstać muzykantym, pōdź zy mnōm, a chyć sie tyż tego fachu. Jo byda groł na lutni, a ty biōł bydziesz we bymbyn.

Pies przistoł na to a ruszyli do kupy we drōga.

Za jakiś czas zejrzeli kota, co siedzioł na drōdze ze zastaranōm gymbōm.

- Nō, cōż ci się to stało, stary fōnsoczu? - spytoł sie ôsioł.

- Ôch, źle, źle je na świecie! - padoł kot. - Stary już żech je, zymby mi sie stympiyły i wola leżeć za piecym, a niy lotać za myszami, beztōż pani moja chciała mie utopić, ale uciyk żech ji, a terazki niy wiym, co mōm robić.

- Pōdź z nami do Brymy, znosz sie przeca na kociyj muzyce, tōż ôstaniesz tak jak my muzykantym.

Kot przistoł na to a we trōjka ruszyli dalij.

Za jakiś czas nasze uciekiniery przełaziyli kole zegrōdki ôd jakigoś siodłoka.² Na wrotach siedzioł kokot a pioł, wiela mioł siyły.

- Bydź cicho, bo uszy brniōm!³ - padoł ôsioł. - Cōż tak ryczysz?

- Musza dobro pogoda nawrōżyć,⁴ bo nasza pani wyprała koszulki ôd Pana Jezuska i musi ich wysuszyć; a jutro bydōm goście i gospodyni kozała słōżce⁵ uwarzić mie na zupa, bo je żech już stary, a zaczynōm sie tracić.⁶ Tōż rycza, wiela mōm siyły, podwiyl mi jeszcze życio styko.

- Ôch, rycerzu ze czerwiōnym puszym,⁷ - padoł ôsioł – pōdź lepszy z nami, idymy do Brymy, coby ôstać muzykantami, a ty mosz dobry głos i mōg byś sie przikuplować ku naszej ôrkestrze. Na śmierć dycko mosz jeszcze czas.

Kokotowi spodoboł sie tyn pōmyślōnek i sztyrze muzykanty ruszyli do kupy w dalszo drōga.

Dyć dō miasta było daleko, beztōż noc zastała ich w lesie. Ôsioł a pies legli se pod srogim strōmym, a kot i kokot ôbrali se plac na astach, kokot toć że na samej szpicy strōma, kaj czuł sie na zicher.⁸ Niż usnōł, ôbejrzoł sie jeszcze roz doōbkoła, a zdało mu sie, co widzi jakiś światło migać bez asty. Tōż zawołoł na kamratōw, co po blisku je mi sie zdo chałupa, bo widać światło.

- Muszymy zarozki tam iś – padoł ôsioł. - Spani w lesie niy ma wcale fajne.

Tōż ruszyli we drōga ku świetle a za chwila zejrzeli rozświytlōne ôkno chałupy ôd zbōjōw. Ôsioł piyrszy prziszoł ku ôknie a wejrzoł do izby.

- Cōż tam widzisz, klapouchu? – spytoł sie kokot.

- Co widza? - ôdpedzioł ôsioł. - Widza stōł przikryty, a na nim jodło i pici, a zbōje siedzōm doôbkoła stoła a sie kustujōm.⁹

- To by było coś dlō nas – dychnōł kokot.

- Ja, ja! Ôch, jak by to my siedzieli przi stole! - padoł ôsioł.

Po ôbradzie¹⁰ sztyrze kamracio znodli nareszczie knif,¹¹ jako wygnać zbōjōw. Ôsioł ôprzōł sie przodnimi szłapami na ôkno, pies skoczōł ôsłowi na pukel, kot na pukel psowi, a kokot na głowa kotowi. Potym na jedyn znak zaczli wszyjscy ôroz muzyka; ôsioł ryczoł, pies szczekoł, kot mrauczoł, a kokot pioł; potym skoczyli bez ôkno do izby, aże szyby zabrzinczały. Zbōje porwały sie ze rykym, bo myślały, co to sōm nocnice,¹² a ze srogim strachym uciykli do lasa. A sztyrze muzykanty siedli przi stole a zaczli jeś, choćby miesiōnc nic we pyskach niy mieli.

Jak sie już najedni do pełna, to pogasiyli światło, a poszli spać, kaj tam kerymu pasowało. Ôsioł legnōł se na kupce gnoja przed chałupōm, pies pod dźwiyrzami, kot na piecu we ciepłym hasiu, a kokot siod na dachu. A że byli zmochani drōgōm, tōż wartko uśli.

Jak przeszła pōłnoc, a zbōjce zejrzeli z daleka, że we chałupie niy ma już światła i wszystko zdało sie być spokojne, padoł herszt:

- Niy dōmy sie zagnać we kozi rōg! - a posłoł jednego ze zbōjōw, coby ôbadoł sytuacyjo.

Wywiadowca wloz po cichu do izby a prziszoł ku piecu, coby rozżygnyć¹³ światło. Zejrzoł po ćmoku blyszczeć sie śpypia ôd kota, myśloł co to sōm wōngle, tōż przitkoł ku nim kōnsek drzewka. Ale kot niy znoł błoznōw,¹⁴ skoczōł mu ku gymbie, a mocno przejechoł pō niyj pazurami. Zlynknyty zbōj skoczōł ku dźwiyrzōm, ale pies, co tam leżoł, ugryz go bez łydko,¹⁵ a jak przelatowoł bez plac, to ôsioł, co leżoł na kupce gnoja, kopnōł go porzōmnie¹⁶ zadnimi szłapami. A kokot, ôbudzōny ze spanio, skuli tego butlu, zapioł głośno:

- Kukuryku!

Tōż uciyk zbōj, wiela mioł siyły we nogach a pado do herszta:

- Ôch, we chałupie tej siedzi ôkropiczno¹⁷ heksa,¹⁸ co sie dō mie dała,¹⁹ a podropała mi gymba pazurami, przed dźwiyrzami stoji kaban²⁰ ze nożym, co poharatoł mi łydko. Na dworze leży czorno potwora, co ciepła wy mie kulokym;²¹ na dachu zaś siedzi syndzia, co zawołoł: „Dejcie gizda tu!” Tōż uciyk żech, wiela mioł żech siyłōw.

Ôd tego czasu niy ôpowożyli sie zbōje prziś nazod ku chałupie, a sztyrym muzykantōm tak sie tam spodobało, co aże do śmierci z niyj niy poszli. A tyn, co Wōm ô tym ôpedzioł, sōm wszyjsko widzioł a słyszoł.

Fojerman